vrijdag 13 december 2013

Mijmeringen bij de naderende zonnewende

Vandaag zie ik op een weerpagina dat de zon opkwam om 08:36 uur, en onderging om 16.36 uur. Precies acht uur zonlicht, dus, en dat acht dagen voor de officiële zonnewende van 21 december. Nu had ik ooit eens in mijn achterhoofd gestoken dat de kortste dagen van het jaar "ongeveer" acht uur zon hadden, en dat van "ongeveer" 08:40 tot 16:40, en dat lijkt niet slecht te zullen kloppen.

In feite trof het me nogal omdat ik er eind november met een collega over had gepraat. Opkomst 08:00  en ondergang 16:44 of zoiets was wat er toen stond, en dus zat ik wat te fronsen. Als mijn "ongeveer" uren een beetje correct waren zou dat betekenen dat de avonden niet veel korter meer zouden worden, maar dat er 's ochtends op een kleine 30 dagen nog goed 40 minuten zouden afgaan. Dat illustreert mooi mijn "ruwe benadering" aanpak van allerlei intellectuele onderwerpen (1) die niet mijn stokpaardjes zijn. Sla gerust een ezelsbruggetje in je hoofd op dat "beter dan niets" is, en als het ooit belangrijk is zie je tenminste de vragen. Netto conclusie van een maand geleden: de avonden en de ochtenden zullen wel ongeveer parallel naar de kortste dag evolueren, en dus was mijn ruwe benadering blijkbaar fout.

Maar nu ziet het er alweer een stuk beter uit, en het lijkt er op dat ik inderdaad kan concluderen: de avonden stabiliseren al bijna wanneer de ochtenden nog serieus achteruit gaan, en dus zou het me niets verbazen als we binnen iets meer dan een week of zo merken dat de ochtenden eerst nog een tijdje stabiliseren wanneer de zon 's avonds alweer een beetje later onder gaat. En dan beginnen de dagen weer echt te verlengen.

Van een verveelde blik over een site naar gefilosofeer over een "eerste ruwe benadering"... Het wordt pas echt interessant als je je inbeeldt dat je (behalve het onderwerp interessant vindt) een mens bent die naar hetzelfde schouwspel staat te kijken, maar dan in één van die tijden en beschavingen waarin we nauwelijks weten dat de Aarde rond is, en toch beweegt, laat staan van de structuur van het zonnestelsel. Wat je waarneemt, of denkt waar te nemen, is het gedrag van de zonsopgang en de zonsondergang, tegen de achtergrond een stabiele planeet. Het is toch niet zo absurd je ruwweg in te beelden dat, als de kortste dag acht uur zon geeft, de dag ervoor èn erna acht uur en twee minuten zon hebben, en de dag daarna acht uur en vier minuten, waarbij er telkens zowel 's ochtends en 's avonds een minuut bijkwam? Het heelal als klok die door God in mekaar is gezet; dat was nog een beetje plausibel. Maar beeld je maar eens in dat het je ook nog lukt mijn eerste ruwe benadering te vervangen door betere waarnemingen, en je komt te weten wat ik nu ook weet...

Niet simpel, nietwaar, om vanuit dat soort positie af te leiden dat de wereld rond is, rond haar as èn rond de zon draait, en dat de as van de Aarde niet loodrecht op het vlak van de zon staat? En toch is precies dat wat mensen af en toe gedaan hebben. Zeg maar dat ze flink gewerkt hebben.

----------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2013/12/wie-trekt-de-vastgoedmarkt-scheef.html

Geen opmerkingen: