zondag 1 september 2013

Als Hayek niet rechts genoeg is...


Ruim drie jaar geleden, toch alweer, dat ik een tikje... uimmmm... geamuseerd, Hayeks The Constitution of Liberty las, en zag staan dat een individuele verplichting om een ziekteverzekering te nemen een goed idee is (1). Het was de tijd van Obamacare, de tijd dat je de blogs vol zag staan met vragen als "wat voor vrijheid is het als de overheid zich op die schaal met dat soort individuele beslissingen bemoeit?" (antwoord: het soort vrijheid dat Hayek ook verdedigde), de tijd dat Obama er zelfs voor het Hooggerechtshof om werd gedaagd! Kortom, de tijd ook dat ik me zat vrolijk te maken in termen van "och, die dommeriken weten niet eens dat Hayek voorstander was van een verplichte verzekering!".

OK, dat zal niet letterlijk geweest zijn wat ik schreef, maar dat was wel, in één van die zéér, zéér zeldzame gevallen dat iemand de moeite nam om een eigen blogpost te wijden (2) aan wat er op Speels maar Serieus stond, hoe een andere blogger het gelezen had! En ik moet zeggen, hij had het in feite wel goed gelezen. Dus hoeven we niet erg verbaasd te zijn als de post het niet erg met mij eens was, maar dat hoeft heus niet. Ik ben al lang blij als iemand toch eens zal nagedacht hebben bij de vraag: hoe kan een concept als een individueel mandaat een bewijs zijn van Obama's communistische ideeën, als het concept letterlijk door Hayek wordt verdedigd?

Interessanter vind ik dan ook een recente post die volgens mij veel consequenter het "probleem" onder ogen ziet (3). Aanhalingstekens omdat het natuurlijk een zelf-veroorzaakt "probleem" is; een "probleem" dat ontstaat wanneer je aanhanger bent van het religieus dogma dat overheidsoptreden altijd en overal slecht (zéér slecht) is. Dat dogma maakt het gemakkelijk om te weten hoe je met Keynes of Krugman moet omgaan, maar het maakt het heel moeilijk om met Hayek om te gaan. Want inderdaad, ik houd vol, een hoop mensen "die niet eens weten" wat Hayek werkelijk zei hebben zich erg vaak op hem beroepen om hun dogma vol te houden.

De post waarnaar ik verwijs is dus veel consequenter: "Hayek was willing to surrender the moral case against ObamaCare", of ook "Sixteen years after the publication of The Road to Serfdom, Hayek pulled the moral rug out from under the fledgling libertarian movement that his earlier book had helped to launch". Kortom, "I immediately recognized the extent of his intellectual schizophrenia. Reading Chapter 19 inoculated me against Hayek early in my career.".

Het komt er op neer dat Hayek niet rechts genoeg was. En dat is tenminste eerlijk! Het gevolg is zeker dat je je moet terugtrekken op exemplaren als Rothbard, en zware kalibers als Hayek opgeven. Een proces dat niet bij iedereen even gemakkelijk verloopt, en een resultaat dat je basis aanzienlijk doet krimpen, maar het is tenminste eerlijk...

Als uitsmijter valt me nog op dat deze poster ook "niet erg lijkt te weten wat er in staat", want als hij denkt dat The Constitution of Liberty een bocht maakt ten opzichte van The Road to Serfdom... De realiteit is dat RtS bol staat van de voorbeelden en illustraties van het mogelijke nut van allerlei soorten overheidsoptreden. Natuurlijk neemt dat helemaal niet weg dat Hayek fundamenteel de overheid wantrouwde: maar dat is nu precies waarom niet alleen liberalen hem zo serieus kunnen nemen. Het gaat helemaal niet om het soort zwart-wit denken dat je bij religieuze dogma's terug vindt, het gaat wel om een erg genuanceerd denken, dat onder ogen ziet dat er vaak geen simpele oplossingen zijn.

Persoonlijk weet ik het niet, of de rechterkant er goed aan doet -al dan niet bewust - nog verder rechts te gaan staan dan Friedrich Hayek. In feite betwijfel ik dat zelfs heel sterk. Maar ik ben blij te zien dat er tenminste bij zijn die onder ogen zien, en ervoor uitkomen: Ze staan nog verder rechts dan Friedrich Hayek.

-------------------------------------
Hop, al meteen een update! Verder surfend over dat internet van ons vind ik een artikel over het best-selling The Road to Serfdom:

http://voices.washingtonpost.com/shortstack/2010/02/the_secret_behind_the_hot_sale.html

En in dat artikel lezen we als één van de mogelijke redenen waarom dat boek bij een nieuwe druk in 2008  zo'n best-seller was:

"Another early impetus may have been the characterization of the health care debate as being about socialized medicine. Hayek, whose book is perhaps the most famous attack on socialist central planning, would naturally be invoked by the health plan's opponents".

"Naturally", indeed...

-------------------------------------
(1) http://speelsmaarserieus.blogspot.be/2010/03/obamas-communistische-inspiratiebron.html
(2) http://www.phaedrus.be/2011/03/zoek-het-verschil_11.html
(3) http://www.garynorth.com/public/11243.cfm

Geen opmerkingen: